Er zijn maar weinig mensen die het vrouwenvoetbal in Nederland én Amerika zo goed kennen als Mirelle van Rijbroek. Ze werkt voor de Amerikaanse voetbalbond, waar ze verantwoordelijk is voor het vinden en begeleiden van nieuw talent en het opzetten van scoutprogramma's voor meisjes.

Op straat begonnen

Zelf rende ze van kinds af aan al achter een voetbal aan op de Nederlandse trapveldjes. "In Nederland ben ik als meisje begonnen op straat. Kón ook niet anders -  ik was nog te jong om lid te mogen worden van een club en gemengd voetbal was toen helaas nog niet mogelijk. Wat dat betreft is er veel veranderd."

En hoe: vrouwenvoetbal in Nederland zit enorm in de lift. Zeker sinds de Leeuwinnen in eigen land Europees Kampioen werden in 2017, melden steeds meer vrouwen en meiden zich aan bij een voetbalclub. De afgelopen jaren noteerde de KNVB groeicijfers van zo’n 3 procent. 

De Verenigde Staten zijn dé favoriet als het gaat om vrouwenvoetbal. Nergens anders zijn er zoveel meiden die voetballen. Toch wordt Oranje gezien als zware tegenstander. "De VS moet flink aan de bak."

Amerika: vrouwenvoetballand nummer 1

Wereldwijd zijn er volgens voetbalbond FIFA ruim 13 miljoen meiden en vrouwen die voetballen bij een club of schoolteam. In geen enkel ander land spelen zoveel vrouwen voetbal als in de Verenigde Staten: 1,6 miljoen voetbalsters.

Nederland telt er volgens de FIFA zo’n 160.000. Dat lijkt fors minder, maar afgezet naar de totale bevolking is vrouwenvoetbal in Nederland juist populairder. In Amerika speelt één op de honderd vrouwen bij een voetbalclub vanuit school, de universiteit of een sportclub, terwijl dat in Nederland twee op de honderd is.

Goede tijden

Het zijn dus goede tijden voor vrouwenvoetbal in Nederland. Mirelle vertelt met trots hoe zij daaraan heeft bijgedragen. "Ik zag dat er zoveel kansen waren voor jongens. Om ook voor meisjes professionele opleidingskansen te creëren - dát is al jaren mijn drijfveer. In 1999 ben ik parttime begonnen als talentcoach." 

Toen ging het hard. Bij de KNVB overzag Mirelle opleidingsprogramma’s voor de jeugd, en daarnaast was ze betrokken bij de ontwikkeling van de Eredivisie Vrouwen. In 2017 hing de Amerikaanse voetbalbond aan de lijn: of ze niet voor hen zou willen komen werken. "Dat was al de tweede keer dat ik werd benaderd. Het moment was goed: na tien jaar KNVB was het tijd voor iets nieuws. En wat is er mooier dan voor de regerend wereldkampioen te werken?"

Onbetwiste grootmacht

Maar Amerika is zoveel meer dan alleen regerend wereldkampioen: het is de onbetwiste grootmacht van het vrouwenvoetbal. De VS heeft de meeste WK-titels (1991, 1999 en 2015) en heeft in alle WK’s de top drie gehaald. Ook dit jaar zijn ze favoriet voor de eindzege. Ter vergelijking: de Amerikaanse mannen kwamen nooit verder dan een derde plek - in 1930.

Die dominantie is niet vanzelf gekomen, vertelt Amerikaan Eric Wittenberg. Samen met zijn vrouw richtte hij in 2010 de Berkshire Soccer Academy op. Elke zomer worden daar week na week meiden getraind. "Tegenwoordig heb ik een rol achter de schermen, maar ik ben er nog steeds elke zomer te vinden." 

Hij vertelt over de lange weg die het vrouwenvoetbal heeft afgelegd in Amerika. "Het begon allemaal in 1972, toen Title IX werd aangenomen door het Amerikaanse congres. Deze wet bepaalde dat er op scholen en universiteiten evenveel geld moest gaan naar mannenteams als vrouwenteams."

De sportteams van universiteiten zijn razendpopulair in Amerika, en met één pennenstreek werd bepaald dat de dames net zo serieus moesten worden genomen als de heren.

Mannenimago

In het basketbal konden de vrouwen nog een aardige voet tussen de deur krijgen, maar honkbal en American football bleven echte mannensporten. Eric: "Bij soccer - zo heet voetbal bij ons - was gewoon meer ruimte voor vrouwen. Dat had nog niet zo’n mannenimago." Dat zorgde ervoor dat voetbal op universiteiten uitgroeide tot dé sport voor vrouwen.

En de populariteit onder studentes heeft bijgedragen aan het succes van de sport, vertelt Mirelle. "Universiteiten zijn duur in de VS, maar als je goed bent in sport, wil de universiteit soms wel je collegegeld betalen." 

Met deze scholarships zijn bedragen gemoeid van tienduizenden dollars. Ook scholieren storten zich steeds vaker vol enthousiasme op het voetbal. "Bovendien is voetbal heel laagdrempelig: je hebt een voetbal nodig, een paar schoenen, en je kan beginnen." Geen dure rackets of sticks of schaatsen: de investering voor ouders is relatief gering.

Supersterren

In de dertig jaar na het aannemen van Title IX groeide het vrouwenvoetbal explosief. "Vooral 1999 was een belangrijk jaar", zegt Eric. "Toen won Amerika het WK met een geweldig team in eigen land. De finale trok 90.000 toeschouwers." In dat team zat de eerste echte Amerikaanse superster van het voetbal, Mia Hamm. "Ik denk dat zij meer voor de populariteit van de sport heeft gedaan dan enig andere speler."

Tegenwoordig is de grootste ster van de Amerikanen Alex Morgan.Op haar Instagram plaatst Morgan foto’s van haarzelf op het veld, maar ook sexy bikinifoto’s. "Maar ons team heeft ook sterren als Ashlyn Harris, die juist heel stoer is en onder de tatoeages zit. Voor ieder soort meisje is er wel een speler aan wie zij zich kan spiegelen." Die diversiteit past bij hoe het voetbal zich neer wil zetten: een moderne, All-American-sport waaraan iedereen kan beginnen.

Waanzinnig veel talent

Mirelle ziet waanzinnig veel talent op de Amerikaanse velden rondlopen. "Maar wat het lastig maakt voor talent om door te stromen is dat het hier een wirwar is van bonden en competities." Vergelijk dat maar eens met Nederland, waar vrijwel alles door de KNVB geregeld wordt. "Daar houd ik me mee bezig, om meiden te laten zien wat het pad is naar succes." 

Hoe schat ze de kansen in van de Amerikanen op zaterdag? "De manier waarop Amerika speelt is heel anders dan in bijvoorbeeld Nederland. In Europa gaat het meer om het positiespel, en in de Amerikaans ploeg valt vooral de snelheid van het spel en de power op, maar ook de ervaring en volwassenheid van de speelsters." 

De enige valkuil voor de VS: de verwachtingen van de fans. "In 2015 waren ze ook al wereldkampioen. De druk om nu wéér te winnen, is heel hoog."